Τρίτη 7 Ιανουαρίου 2014

Posted by Katerina Asimakopoulou on 10:59 μ.μ. No comments
~Τι είναι η "Θεωρία της Κυριαρχίας";
Σύμφωνα με την θεωρία αυτή:
α) H ιεραρχία σε ένα κοπάδι λύκων και η κοινωνική τάξη αποτελείται από το "Άλφα-ζευγάρι" λύκων, το οποίο διατηρεί την ιεραρχία της αγέλης μέσα από σωματική κυριαρχία, ακόμα και σαφή επιθετικότητα έτσι ώστε να κρατήσει τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης σε υποταγή.
β)Εφόσον οι σκύλοι προέρχονται από τους λύκους, θα ισχύει για αυτούς η ίδια ιεραρχία, οι ίδιες κοινωνικές τάξεις και οι ίδιοι τρόποι επικοινωνίας και συμπεριφοράς με τους λύκους.

Βασισμένη στα παραπάνω, η θεωρία αυτή προτείνει ότι για να έχουμε μια αρμονική συμβίωση με τον σκύλο μας, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής ότι εμείς είμαστε ο αρχηγός της αγέλης!

~Πού βασίζεται "Θεωρία της Κυριαρχίας";
Η θεωρία βασίζεται σε μελέτες που χρονολογούνται στην δεκαετία του 1940. Την εποχή εκείνη, ο Rudolph Schenkel, εξέδωσε μια έρευνα που περιέγραφε πώς οι λύκοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η έρευνά του ήταν βασισμένη στην παρατήρηση λύκων, οι οποίοι είχαν επιλεχθεί τυχαία από διάφορους ζωολογικούς κήπους, δεν είχαν καμία σχέση ο ένας με τον άλλον και υποχρεώθηκαν να συμβιώσουν σε συνθήκες αιχμαλωσίας. Ο Schenkel ανέφερε ότι το "Αλφα" ζευγάρι του αρσενικού και θηλυκού λύκου που ήταν ψηλότερα στην ιεραρχία, κέρδισε αυτή του την θέση με καυγάδες και με τον ίδιο τρόπο την διατηρούσε.

~Η κυριαρχία στην εκπαίδευση
Η θεωρία της κυριαρχίας/αρχηγίας υποστηρίχθηκε και υποστηρίζεται μέχρι σήμερα, από πάρα πολλούς εκπαιδευτές ζώων. 
Οι "παραδοσιακές" αυτές τεχνικές εκπαίδευσης στηρίζονται πάρα πολύ στον μηχανισμό της αποφυγής μιας συμπεριφοράς λόγω γνώσης της αρνητικής συνέπειας που θα επακολουθήσει εάν πραγματοποιηθεί η συμπεριφορά αυτή.

Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα;
-Ο σκύλος τραβάει στη βόλτα επειδή είδε έναν άλλο σκύλο, μια γάτα ή κάτι ενδιαφέρον τέλος πάντων, και ο γονιός (ιδιοκτήτης ή αφεντικό θα έπρεπε να πω στο συγκεκριμένο παράδειγμα, διότι ταιριάζει περισσότερο με την εν λόγω θεωρία) τραβάει κοφτά και δυνατά το λουρί για να διορθώσει τον σκύλο!
Άλλο ένα παράδειγμα;
-Ο σκύλος δεν υπακούει τις εντολές του αφεντικού του και εκείνος τον πιάνει και τον βάζει ανάσκελα ή στα πλάγια, στο πάτωμα για να του δείξει ποιος είναι ο αρχηγός και ότι οφείλει να τον υπακούει!
Υπάρχουν, δυστυχώς, πολυάριθμα τέτοια παραδείγματα. 

~Υπάρχουν 3 κύριοι μύθοι γύρω από την θεωρία της Κυριαρχίας:
ΜΥΘΟΣ Νο 1 ---> Στις κοινωνίες των λύκων υπάρχει το Άλφα ζευγάρι λύκων, οι οποίοι κατέκτησαν την θέση του αρχηγού της αγέλης μετά από καυγάδες στους οποίους αναδείχθηκαν οι πιο δυνατοί. Οι υπόλοιποι λύκοι υποτάσσονται σε αυτούς και αν ένας λύκος δεν υποτάσσεται στον κυρίαρχο λύκο, τότε ο δεύτερος θα τον αναγκάσει με την βία να υποταχθεί.

ΜΥΘΟΣ Νο 2 ---> Ο σκύλος κατάγεται από τον λύκο και άρα για να μάθουμε πώς να επικοινωνούμε με τον σκύλο μας και πώς να τον εκπαιδεύσουμε, πρέπει να "αντιγράψουμε" τους λύκους.

ΜΥΘΟΣ Νο 3 ---> Οι μέθοδοι εκπαίδευσης που στηρίζονται στην θεωρία της κυριαρχίας είναι ο μοναδικός, σωστός και αποτελεσματικός τρόπος να εκπαιδεύσεις τον σκύλο.


Κατάρριψη των Μύθων:

Μύθος Νο 1:
 Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, την δεκαετία του 1940, ο Rudolph Schenkel μελέτησε λύκους που ζούσαν υπό αιχμαλωσία, είχαν περισυλλεχθεί από διάφορους ζωολογικούς κήπους και δεν είχαν καμία σχέση ο ένας με τον άλλον. Τα συμπεράσματά του ήταν ότι το "Άλφα" ζευγάρι  λύκων ήταν υψηλότερα στην ιεραρχία και είχε επιβάλλει την θέση του στους άλλους λύκους με καυγάδες.

Περίπου 20 χρόνια μετά, ο L. David Mech εξέδωσε το βιβλίο του με τίτλο "The Wolf, Ecology and Behaviour of an Endangered Species" το οποίο αποτελούσε μια σύνθεση της υπάρχουσας, σχετικής με τους λύκους, βιβλιογραφίας . Το βιβλίο, το οποίο επανεκδόθηκε το 1981 και τυπώνεται ακόμα, προφανώς συμπεριλάμβανε και την μελέτη του Schenkel. Έχουν πουληθεί πάνω από 120.000 αντίγραφα και πολλά άλλα βιβλία αναφέρονται στο συγκεκριμένο βιβλίο.

Αυτό είχε ως συνέπεια να διασκορπιστούν τα λανθασμένα αποτελέσματα και συμπεράσματα της έρευνας του Schenkel παντού...

Την δεκαετία του 1990 ο Mech, αφού πέρασε πολλά χρόνια στο Ellesmere Island του Καναδά, μελετώντας τις συμπεριφορές και την κοινωνική δόμηση των κοινωνιών λύκων που ζούσαν ελεύθεροι στη φύση, άλλαξε την γνώμη του.
Αντί να γίνει μάρτυρας ιεραρχιών βασισμένων στην κυριαρχία/υποταγή, διαπίστωσε ότι αυτές καθορίζονται από σχέσεις ηγέτη/ακόλουθου.

Έτσι, ο Mech θεώρησε ότι η υπάρχουσα σχετική βιβλιογραφία-συμπεριλαμβανομένου και του βιβλίου του- ήταν παραπλανητική και αποφάσισε να διορθώσει αυτή την παραπληροφόρηση.
Το 1999 λοιπόν, ο Mech δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο "Alpha Status, Dominance and Division of Labor in Wolf Packs" στην Canadian Journal of Zoology και ένα χρόνο μετά δημοσίευσε άλλο ένα άρθρο με τίτλο "Leadership in Wolf, Canis Lupus, Packs" στην Canadian Field Naturalist.

Η Θεωρία της Κυριαρχίας, λοιπόν, βασίζεται σε μελέτες που έχουν τα εξής προβλήματα:

α) Ήταν πολύ μικρής διάρκειας. Οι ερευνητές παρατήρησαν τους λύκους για πολύ μικρό χρονικό διάστημα και εστίασαν στο πιο εμφανές και προφανές κομμάτι της ζωής των λύκων-το κυνήγι. Τα συμπεράσματα που έβγαλαν αναφέρονταν στη "συμπεριφορά των λύκων" ενώ στην πραγματικότητα είχαν παρατηρήσει και μελετήσει ένα πολύ μικρό ποσοστό της ζωής και της καθημερινότητας των λύκων.
β) Μελετήθηκαν λύκοι, οι οποίοι δεν ζούσαν υπό φυσιολογικές συνθήκες. Οι λύκοι ήταν ανεξοικείωτοι μεταξύ τους και αναγκάστηκαν να ζήσουν υπό περιορισμό. Εμφάνισαν, λοιπόν μια συμπεριφορά που μοιάζει σαν να ανταγωνίζονται για το status, διότι εκτός από το θέμα της μεταξύ τους εξοικείωσης, οι πόροι (τροφή, αναπαραγωγή) λόγω της αιχμαλωσίας ήταν περιορισμένοι. Οι αγέλες των λύκων που ζουν ελεύθεροι κυβερνούνται από ένα ζευγάρι (αρσενικό και θηλυκό) που καθοδηγούν και προστατεύουν τα μικρά τους. Όταν τα κουτάβια φτάσουν στην αναπαραγωγική ηλικία αφήνουν την φωλιά τους για να βρουν αναπαραγωγικούς συντρόφους και να φτιάξουν τις δικές τους οικογένειες. Αυτό σημαίνει πως κάθε λύκος που είναι αρκετά υγιής ώστε να βρει έναν σύντροφο, θα ανέβει στην θέση του «ηγέτη» κάποια στιγμή στην διάρκεια της ζωής του αλλά μόνο κατά την διάρκεια που μεγαλώνει τα κουτάβια του.
γ) Παρερμήνευσαν συμπεριφορές. Παρατήρησαν κάποιες συμπεριφορές και έβγαλαν λανθασμένα συμπεράσματα, τα οποία αργότερα, από άλλες έρευνες, καταρρίφθηκαν. Τρανταχτό παράδειγμα το "alpha roll" (αναποδογύρισμα και πιάσιμο από τον λαιμό)· μίλησαν για αναποδογύρισμα του ενός λύκου από τον άλλον με την χρήση βίας από τον "κυρίαρχο λύκο", ενώ στην πραγματικότητα o λύκος που υποτάσσεται αναποδογυρίζει από μόνος του!

Μύθος Νο 2:

Σύμφωνα με τον Raymond Coppinger (Βιολόγο και Συμπεριφοριστή), τα σκυλιά απομονώθηκαν από τους άγριους προγόνους τους πριν από χιλιάδες χρόνια με συνέπεια την δημιουργία ενός νέου είδους, του «οικόσιτου σκύλου» (Canis Familiaris). Αν και ορισμένες από τις συμπεριφορές των λύκων παρατηρούνται και στον οικόσιτο σκύλο, καθώς συζητάμε για ένα νέο είδος, δεν είναι καθόλου ρεαλιστικό να συμπεραίνουμε πως όλες οι συμπεριφορές του σκύλου θα είναι όμοιες με αυτές του λύκου. Παρόλα αυτά, εάν είναι επιθυμητή η σύγκριση του οικόσιτου σκύλου με τους φυσικούς του προγόνους, τότε θα ήταν συνετό η σύγκριση αυτή να γίνει με τον άγριο-ελεύθερο λύκο και όχι αυτούς που πασχίζουν να ζήσουν-επιβιώσουν λόγω της επέμβασης του ανθρώπου στους διαθέσιμους πόρους.

Ο Δρ. Frank Beach έκανε μία μελέτη 30 ετών στα σκυλιά στο Πανεπιστήμιο Yale και στο UC Berkeley. 19 χρόνια έρευνας αφιερώθηκαν στην κοινωνική συμπεριφορά της αγέλης των σκύλων.

Κάποια από τα ευρήματα της έρευνας είναι τα παρακάτω:
~Τα αρσενικά σκυλιά έχουν άκαμπτη ιεραρχία.
~Τα θηλυκά σκυλιά έχουν ιεραρχία, αλλά είναι πιο ποικιλόμορφη.
~Όταν αναμιγνύεις τα φύλα, οι κανόνες μπερδεύονται.
~Τα νεαρά κουτάβια έχουν αυτό που λέμε "άδεια κουταβιού". Βασικά, αυτό τους δίνει το περιθώριο να κάνουν σχεδόν οτιδήποτε. Οι σκύλες είναι πιο ανεκτικές με την άδεια των κουταβιών από ό,τι είναι τα αρσενικά. Η άδεια του κουταβιού ανακαλείται περίπου στην ηλικία των τεσσάρων μηνών. Σε αυτή την ηλικία, τα μεγαλύτερα σε ηλικία μεσαίας τάξης σκυλιά κυριολεκτικά βασανίζουν ψυχολογικά το κουτάβι μέχρι αυτό να επιδείξει όλες τις συμπεριφορές κατευνασμού και να πάρει τη θέση του στον πάτο της ιεραρχίας. Οι αρχηγοί της αγέλης αγνοούν παντελώς αυτή τη διαδικασία.
~ΔΕΝ υπάρχει σωματική κυριαρχία. Όλα κατακτώνται μέσα από ψυχολογική παρενόχληση. Όλα είναι τελετουργικά.
~Μια μικρή μειοψηφία σκύλων "άλφα" ανέλαβαν τη θέση τους μέσα από τραμπουκισμούς και βία. Αυτοί που το έκαναν έχασαν τη θέση τους πολύ σύντομα. Σε κανέναν δεν αρέσουν οι δικτάτορες.
Η συντριπτική πλειοψηφία των άλφα σκύλων κυριαρχεί καλοπροαίρετα. Έχουν αυτοπεποίθηση για τη θέση τους. Δεν ξεπέφτουν σε τσακωμούς για να αποδείξουν τη "γνώμη" τους. Αν το έκαναν αυτό, θα χαμήλωναν τη θέση τους.
~Οι μεσαίας τάξης σκύλοι καυγαδίζουν. Είναι ανασφαλείς στις θέσεις τους και θέλουν να υπερισχύσουν των άλλων μεσαίας τάξης ζώων.
Τα χαμηλής τάξης ζώα δεν καυγαδίζουν. Ξέρουν ότι θα χάσουν. Γνωρίζουν τη θέση τους και την αποδέχονται.
~"Άλφα" δε σημαίνει κυριαρχικός σωματικά. Σημαίνει αυτός ο οποίος "έχει τον έλεγχο των πόρων". Πολλά άλφα σκυλιά είναι πολύ μικρά σε μέγεθος ή σωματικά ευπαθή για να κυριαρχήσουν σωματικά. Κέρδισαν, όμως, το δικαίωμα να ελέγχουν τις πολύτιμες πηγές. Ο κάθε σκύλος αποφασίζει ποιους πόρους θεωρεί σημαντικούς. Κατά συνέπεια ένας σκύλος άλφα μπορεί να παρατήσει μια εκλεκτή θέση ύπνου απλά επειδή δεν τον ενδιαφέρει καθόλου.

Μύθος Νο 3:

Οι μέθοδοι εκπαίδευσης που ασπάζονται την θεωρία της κυριαρχίας, είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούν τόσο σωματική όσο και ψυχολογική βία, περιέχουν τεχνικές που καταστρέφουν την ψυχολογία του ζώου και φυσικά την σχέση του σκύλου με τον κηδεμόνα του.
Δυστυχώς η μεγάλη προβολή αυτών των τεχνικών από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και η ημιμάθεια γύρω από το θέμα της εκπαίδευσης των σκύλων, είχε ως αποτέλεσμα να επιλέγονται τέτοιοι τρόποι "διαπαιδαγώγησης" του σκύλου από τον αφέντη (αρχηγός της αγέλης κτλ).
Η Θετική Εκπαίδευση, αντιθέτως, είναι μια μέθοδος στην οποία δεν χρησιμοποιείται καμιά μορφή βίας. Η βάση της Θετικής Μεθόδου Εκπαίδευσης βρίσκεται στην θεωρία "Operant Contitioning", του συμπεριφορτιστή ψυχολόγου Burrhus Frederic Skinner (1904-1990) . Σύμφωνα με τις αρχές της Θετικής Μεθόδου Εκπαίδευσης, εάν το ζώο επιβραβευτεί για κάτι που έκανε, είναι πολύ πιθανό να το επαναλλάβει. Οι σκύλοι, λοιπόν, μπορούν να μάθουν να συνεργάζονται άψογα, με τους "γονείς" τους και να υπακούν σε εντολές, χωρίς να γίνει χρήση καμίας μορφής βίας. (αναλυτικότερα για την Θετική Μέθοδο Εκπαίδευσης σε επόμενο άρθρο)


* Την επόμενη φορά που θα πάτε να τραβήξετε απότομα το λουρί του σκύλου σας, ή θα τον γυρίσετε ανάποδα για να του επιβληθείτε, σκεφτείτε..."Τι πάω να κάνω στον καλύτερο μου φίλο;" Θυμηθείτε ότι με όλα αυτά καταστρέφετε μια υπέροχη σχέση φιλίας,συνεργασίας,αγάπης και αλληλοσεβασμού. Δεν πετυχαίνετε τίποτα, παρά μόνο επιφανειακή υπακοή από τον σκύλο σας ο οποίος πολύ απλά...σας φοβάται! πόσο κρίμα να καταντήσει η σχέση σας...σχέση εκφοβισμού...
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΤΕ ΘΕΤΙΚΑ! 


Πηγές:http://trainingyourdog.ca/pdf/alpha-wolf.pdf
           http://www.clickersolutions.com/articles/2001/dominance.htm
           http://trainingyourdog.ca/articles/dominance-theory.html
           http://www.istotopos.gr/news/printer_friendly.cfm?areaid=3&id=180&obcatid=26
           http://www.youtube.com/watch?v=tNtFgdwTsbU
           http://www.dogtalk.com/Alpha%20This%20Alpha%20That.pdf












0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου